Metalik Bağ

Metal atomlarını katı ve sıvı fazda bir arada tutan  kuvvete metalik bağı denir. 

Metalik bağ, metallerde bulunan az sayıda değerlik elektronunun görece çok sayıda olan boş değerlik orbitallerinde serbest hareket etmeleri sonunda oluşur. 

Diğer kimyasal bağlarda olduğu gibi metal elektron vermez. Metalik bağ, metallerin elektron vermeye yatkın olmaları sebebiyle, metal elektronun komşu metalin boş orbitaline geçmesiyle oluştuğu var sayılır.

Ancak bu elektronlar zayıfta olsa komşu atomun çekirdeğinin çekim alanına girerler fakat elektron alış verişi yada ortaklaşa kullanılması gerçekleşmez.

Değerlik elektronları kristal içerisinde her yöne hareket etme imkanına sahiptir ve atoma değil kristalin bütününe aittir. 

Metallerin fiziksel özelliklerinin metalik bağ ile açıklanması;

Dışarıdan gelen ışın demeti metal yüzeye çarptığında ışının oluşturduğu elektriksel alan metaldeki serbest elektronları yüksek enerji katmanına uyarır. Kısa bir sürede eski enerji katmanına dönen bu uyarılmış elektronlar, soğurdukları ışının tamamını geri yayar. Metal yüzeylerin parlak olmasının nedeni gelen ışının yansımasıdır.  Bakırın kırmızı, altının sarı renkte olmasının nedeni, bu metallerin görünür ışıktaki bu renklerden birini yansıtırken diğerlerini soğurmasıdır.

Gelen ışın demeti ile bir üst enerji düzeyine uyarılan elektronlar, gelen ışın ile aynı frekansta ışın yayar. Bir aynadaki görüntünün yansıyan nesne ile tamamen aynı oluşunu bu şekilde açıklayabiliriz.

Aynada görüntü oluşmasına neden olan olay, aynayı oluşturan metal film içindeki hareketli elektronların yansıtılan renklere uygun frekanslarda titreşim hareketi yapmasıdır. Metaller dövülebilir, tel ve levha haline getirilebilir. Metal iyonlarının bir tabakası darbe ile diğeriyle karşı karşıya gelmeye zorlanırsa, bu tabaka kayar, hiçbir bağ kırılması olmaz, elektron denizi yeni duruma uyum sağlar.Metallerin iletkenliği sıcaklık arttıkça azalır. Sıcaklık artışı, hem elektronların kinetik enerjisini hem de 'pozitif iyonların' titreşim hareketlerini artırır. Bunun sonucu, sıcaklık artışı elektriksel iletkenlikte düşmeye yol açar. Elektrolitlerde yani iyon hareketiyle elektrik akımı iletiminde ise sıcaklık artışı ile elektriksel iletkenlik de artar.Metaller katı halde elektrik akımını iyi, sıvı halde kötü, gaz halde ise çok kötü iletirler. Bu durum, metal atomlarının sıcaklıkla titreşim hareketlerinin artmasıyla açıklanabilir. Metal atomlarının titreşimleri arttıkça serbest elektronların diğer atomun orbitaline geçme şansı azalacaktır.

Metalik bağda kısmen de olsa kovalent bağa rastlanır. Ancak metalik bağ kovalent bağ değildir. Çünkü kovalent bağda her bir atom komşu atomun orbitaliyle örtüşerek bağ yapmak zorundadır. Oysa metalik bağda elektronlar öyle belli bir yerde tutulamazlar.Metallerin erime kaynama noktaları, buharlaşma ısısı, sertlik….gibi bazı fiziksel özellikleri geniş alan içerisinde değişir. Bunun sebebi metalik bağın sağlam ya da zayıf olmasından kaynaklanmaktadır.

İyonlaşma enerjisi azaldıkça genellikle metalik bağ kuvveti azalır.

Değerlik elektron sayısı ve çekirdek yükü arttıkça metalik bağ kuvveti artar.

Metalik bağ kuvveti arttıkça bu özellikler artmaktadır.

1A grubu elementlerinin çok yumuşak ve erime kaynama noktalarının düşük olmasının sebebi metalik bağın zayıf olmasından kaynaklanmaktadır.